Iedere keer weer vallen we in onze oude patronen en doen we dingen die we eigenlijk niet willen doen. Hoe komt dat? Dat komt vooral omdat we verschillende breinen hebben. Iedereen heeft namelijk 3 soorten breinen, elk met eigen functies. Wel met elkaar verbonden natuurlijk. Je reptielenbrein is de oudste. Het wordt zo genoemd omdat het lijkt op de hersenen van reptielen. De valkuilen waar we regelmatig intrappen, hebben vooral met dit brein te maken!
Wat doet het reptielenbrein?
Het bepaalt hoe je reageert op informatie dat via je brein binnenkomt. Je eerste gedachten en gevoelens die binnenkomen gebeuren automatisch. Daar kun je niets tegen doen. Die komen op vanuit eerdere belevingen, ervaringen en wat jij ervan gemaakt hebt. Je overtuigingen. Het reptielenbrein reageert vanuit een overlevingsstrategie. Men kan gaan vluchten, vechten of bevriezen en het is uiteindelijk logisch dat dit brein zo reageert. Het brein is eeuwen geleden ontstaan. Om te kunnen voortbestaan was het toen nodig om zo te reageren. Bijvoorbeeld in de oertijd. Men moest vaak vechten of vluchten om te overleven. Er moest direct gereageerd worden. Het reptielenbrein kan dat. Dat is ontzettend snel, maar ook heel basaal. Het reageert automatisch, zonder verder stil te staan bij wat er nog meer aan de hand is of hoe de situatie werkelijk in elkaar steekt.
Gevaar…
Het reptielenbrein is om te overleven. Het is constant alert op mogelijk gevaar. Daarnaast is het ook constant op zoek naar eten en drinken, want dit is immers nodig om te kunnen overleven. Dit laatste ga ik verder niet op in. Ik schrijf nu alleen over de emotionele reactie die het brein geeft om te kunnen overleven. Het is dus steeds op zoek naar mogelijk gevaar en reageert vanuit de basis, dus impulsief. Gelukkig is het brein door de jaren heen verder ontwikkeld en zijn het zoogdierenbrein en het menselijk brein er omheen ‘gebouwd’. Nou ja gelukkig… dat hoeft niet zo te zijn. Simpel gezegd bekijkt het zoogdierenbrein meerdere opties te bekijken om daarna te reageren. Het menselijk brein bedenkt er van alles bij en heeft het idee hiermee het slimst te zijn. Dat is natuurlijk niet altijd zo. Ten eerste is dit menselijk brein zwak en moet het afleggen tegen de andere 2 breinen. Deze zijn veel sterker met hun instincten en hun emoties. Door er van alles bij te bedenken, vul je vaak in wat je DENKT dat er kan gebeuren. Terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn!
Kwaliteiten
Zo heeft ieder brein kwaliteiten, maar zeker ook valkuilen… Als er direct gevaar voordoet, is het fijn een reptielenbrein te hebben dat in een flits reageert ????. Het zoogdierenbrein ‘bemoeit’ zich er ook nogal snel mee en vult de emoties in. Deze emoties komen uit het bestand van eerdere gebeurtenissen. Het brein slaat alle gebeurtenissen op om ze te kunnen herhalen als het fijn was en te vermijden als het niet fijn was. Het menselijk brein gaat vervolgens alles overwegen, logisch nadenken en oplossingen bedenken, zodat beslissingen genomen kunnen worden.
En valkuilen…
Die eerste reactie vanuit het reptielenbrein komt vanuit een heel oud mechanisme en is zeker niet altijd relevant op het moment van nu! Daarbij zorgt dit brein jij overleeft en kunt blijven leven zoals je nu DENKT te zijn… Ik zeg expres DENKT, omdat je voor jezelf vaak overtuigingen hebt vastgelegd. Je hoort vaak “Ik ben nu eenmaal… een perfectionist/ niet goed genoeg/ slecht in balspelen”, enz. Terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn! Het reptielenbrein houdt hieraan vast. Dit is heel gemakkelijk. Alles blijft zoals het gewend was en het hoeft geen aanpassingen te maken. Dat is wel zo fijn. Hm, dat weet ik toch niet. Soms lijkt het me toch echt beter wat aanpassingen te maken. Dit is zeker niet gemakkelijk, maar door veel te oefenen en aan te passen gaat het reptielenbrein hieraan wennen. Later zal het dit als automatische reactie gaan gebruiken. Doordat alles ergens blijft zitten in je brein, is juist het terugvallen in oude patronen erg gemakkelijk. Het pad is al aangelegd, je hoeft het alleen maar opnieuw te volgen. En wat je het meest gewend bent, is dan toch het gemakkelijkst. Dus blijf alert en gebruik ook de andere breinen! ????
Wat de andere breinen doen
Zoals gezegd, je zoogdierenbrein vult de emotie in. Dit op basis van de reactie van het reptielenbrein. Terwijl dit dus niet hoeft te kloppen. Het zoogdierenbrein kan dus meegaan in de ‘excuses’ van het reptielenbrein. Met excuses bedoel ik dan bijvoorbeeld: “Ik heb al zoveel gesport deze week, ik mag nu wel iets extra’s bij de koffie”, of: “Ik heb het verdiend om deze mooie broek te kopen.” Je laat de verdere overwegingen weg, zodat het lijkt dat het goed is wat je doet.
Het menselijke brein zou deze overwegingen juist wél maken. Al is het de vraag of dát altijd goed is! Dit brein is nogal geneigd om allerlei dingen in te vullen zoals het denkt dat het zal gaan lopen. Of het denkt steeds terug aan wat het allemaal niet gedaan heeft en geeft zichzelf bijvoorbeeld op de kop daarvoor. Het menselijk brein vindt het nogal lastig om de situatie van NU te bekijken. Terwijl dit juist belangrijk is. Je zit NU in die situatie en iedere situatie is anders, dus het is van belang om te kijken naar wat er werkelijk NU gebeurt.
Klinkt allemaal heel logisch hè? Dat is in de praktijk wel anders hoor. Ondanks dat ik weet hoe het werkt, trap ik ook nog regelmatig in deze valkuilen. Gelukkig merk ik het snel op en kan snel andere acties zetten. Enkele van deze acties ontvangen mensen in mijn tweewekelijkse inspiratiemail, morgen in hun mailbox!