Verantwoordelijkheid… Wat is dat nou? En wie is nu verantwoordelijk waarvoor? En kún je altijd je verantwoordelijkheid nemen? Veel vragen waar niet altijd even gemakkelijk antwoord op te geven is. En zeker niet voor de persoon zelf waar het om gaat! Vaak is het zo dat degene die de verantwoordelijkheid niet neemt, niet anders weet en er al helemaal niet bij stilstaat! Het is natuurlijk ook veel gemakkelijker om geen verantwoordelijkheid te dragen…
Maar is dit ook echt zo? Is dit echt gemakkelijker? Op sommige vlakken wel denk ik. Al is het dan vooral op korte termijn, want meestal houdt dit in dat je dan iets moeilijks niet hoeft te doen. Of iets niet hoeft te doen wat niet leuk is. En wat betekent het op langer termijn? Ik zal het een en ander uitleggen rondom verantwoordelijkheid. Dan kun je bij jezelf te rade gaan hoe het bij jou werkt.
Waarvoor ben je verantwoordelijk?
We zullen eerst eens stilstaan bij waar je nu werkelijk zelf verantwoordelijk voor bent. In principe ben je alleen verantwoordelijk voor jezelf, voor je eigen leven!
-Voor jouw gevoelens en gedachten
-Voor je fouten, verkeerde inschattingen of beslissingen
-Voor je keuzes
-Voor je reacties
-Voor hoe jij invulling geeft aan jouw behoeften
En zo kan ik wel even doorgaan. Vaak staan juist deze dingen bij jezelf niet zo hoog op het lijstje en zijn het vooral dingen als:
-Hoe de ander zich voelt
-Hoe de ander zich gedraagt
-Voor alle taken die gedaan moeten worden
-Voor het organiseren van activiteiten
-enz, enz.
Ook hier kan ik zo nog wel even doorgaan. Je zult wel merken dat het tweede rijtje dingen zijn die niet meer (alleen) met jezelf te maken hebben. Hier gaat het ook over de ander… Bedenk dan 2 dingen heel goed:
Heb je er invloed op? Nee? Loslaten dan!
Ben jij de enige die dit kan doen? Nee? Loslaten dan!
Dit laatste geldt natuurlijk niet altijd. Wamt soms kun je ervoor kiezen om iets wel te doen. Dan doe je dit omdat je dit wil en niet omdat je vindt dat je dit moet doen! Dat is wel even iets anders.
Terug naar waarvoor je wel verantwoordelijk bent
Als ik het heb over jouw gevoelens en gedachten, dan heb ik het ook enkel over JOUW gevoelens en gedachten. Deze gevoelens en gedachten zijn gevormd tijdens je ontwikkeling. Door de dingen die je meegemaakt hebt of zoals je die meegekregen hebt. Het is dan ook belangrijk om deze bij jezelf te houden. Je zegt dan bijvoorbeeld: “Ik ben teleurgesteld, omdat…” En niet: “Jij stelt me teleur.” Hierbij leg je direct de verantwoordelijkheid bij de ander. Die ander heeft ervoor gezorgd dat jij teleurgesteld bent. Het gaat er juist om dat je kijkt wat jouw aandeel hierin in is. Wat maakt nu dat jij je teleurgesteld voelt? Welk stuk van jou wordt geraakt?
Als ik het heb over je fouten, verkeerde inschattingen en beslissingen dan bedoel ik ook die van JOU. En niet het aandeel wat een ander hier misschien aan heeft. Jij hebt keuzes gemaakt en die waren misschien fout of verkeerd ingeschat. Dat kan. Kijk dan ook alleen naar jouw acties (keuze) hierin. Wat de ander er ook van gezegd heeft of welk aandeel hij of zij hierin heeft. Jij hebt uiteindelijk deze beslissing genomen om welke reden dan ook. Dus jij bent dan ook verantwoordelijk als het niet de juiste was. En dat is ook niet erg. Het is dan kijken hoe je ertoe kwam en wat je de volgende keer beter anders kunt doen.
Als we het hebben over reacties, dan is dit heel simpel. Jij reageert op een bepaalde manier, dus alleen jij kunt hier verantwoordelijk voor zijn. Je kunt dan niet zeggen: “Jij laat me zo reageren.” Het kan zijn dat de ander hiervoor aanleiding was op een of andere manier. Dan nog ben jij degene die ervoor kiest zo te reageren. Niet de ander!
Zo ook voor invulling van je behoeften. In principe kun jij alleen een invulling geven aan je behoeften, want alleen jij weet wat jouw behoeften zijn! Je kunt wel tot op bepaalde hoogte met anderen overleggen hierover en samen tot iets komen, maar in de basis zorg alleen jij voor jouw behoeften. Wil jij graag duidelijkheid? Dan zorg jij dat je duidelijkheid krijgt. Je hoeft niet te wachten tot de ander die geeft. En zeker niet de ander hierin de schuld geven als die geen duidelijkheid geeft. Het is jouw verantwoordelijkheid deze dan te krijgen!
Oververantwoordelijk
Als je teveel verantwoordelijkheid op je neemt, dan raak je vaak oververmoeid. En het is altijd de vraag of je al deze verantwoordelijkheid wel moet dragen. Hier waren die 2 vragen belangrijk, die ik al eerder noemde. En daarbij, bedenk ook dat je door de verantwoordelijkheid van anderen over te nemen, je hiermee ook het een en ander creëert. Als je bijvoorbeeld altijd de overgebleven taken op je neemt, dan gaan de anderen er steeds gemakkelijker van uit dat jij die wel doet. Of het nu kan of niet. Hierdoor kun jij je steeds meer overbelast voelen, terwijl de ander inmiddels niet meer in de gaten heeft dat jij al die taken op je neemt. Je kunt dan de ander daar ook de schuld niet van geven, want jij hebt er zelf altijd voor gekozen om dat te doen. Alleen jij kunt er dan weer voor zorgen dat het voortaan anders gaat!
Geen verantwoordelijkheid
Soms heeft iemand niet in de gaten heeft waar hij of zij verantwoordelijk voor is. En dan bedoel ik niet die mensen die de moeilijke dingen uit te weg gaan of liever de kop in het zand steken. Hoewel hier altijd een oorzaak voor is om dit zo te doen. Maar wat ik eigenlijk wil zeggen is dat sommige mensen de verantwoordelijkheid niet kúnnen dragen. Dit heeft een oorzaak. Dit kan zijn dat ze een laag intelligentieniveau hebben of een andere stoornis, zoals bijvoorbeeld autisme. Ze zijn dan gewoon niet in staat uit zichzelf stappen te zetten. Nu is dit wel op het randje, want het is natuurlijk ook heel gemakkelijk om daarmee de verantwoordelijkheid af te schuiven. Het is echter wel goed om te kijken waar het nu precies mee te maken heeft dat het lastiger voor iemand is om verantwoordelijkheid te dragen. Het kan natuurlijk ook zijn dat iemand het gewoon niet geleerd heeft! Het voert nu te ver om daarop in te gaan. Dat komt een andere keer.
Ga eerst hier maar eens mee aan de slag voor jezelf. Degenen die mijn inspiratiemail ontvangen krijgen een duidelijk overzicht van het nemen van verantwoordelijkheid en hoe je dit kunt doen.