Ik schrijf weleens over veelvoorkomende problemen die ik tegenkom in mijn praktijk, of ik heb het over mensen die veel in hun hoofd zitten. Nu kan het natuurlijk ook zo zijn dat er daardoor een groter probleem ontstaat. Mensen die een chronische overbelasting ervaren, stress en continue innerlijke onrust voelen, kunnen bijvoorbeeld uitgeput raken. Vaak zie je dat van het één het ander komt.
Men kan bijvoorbeeld eerst mentaal het overzicht kwijtraken, zich niet meer goed concentreren en niet meer helder nadenken. Emotioneel doet dit ook iets met je. Dit voelt als erg vervelend. Je kunt je schuldig, machteloos of wat dan ook gaan voelen. Je kan daar helemaal in vast komen te zitten, je komt er niet meer zelf uit.
Als je met deze klachten door blijft lopen, dan ga je uiteindelijk ook fysieke klachten ontwikkelen. Je valt als het ware letterlijk om. Let wel, dit gaat zeker niet altijd zo hoor. Je ziet vaak ook wel eerder al allerlei fysieke klachten ontstaan. Lage rugpijn, migraine, het idee scheel te kijken en zo kun je misschien zelf ook nog wel iets op noemen. Uiteindelijk krijgen deze mensen vaak de diagnose burn-out.
Wat is nu eigenlijk een burn-out?
Sommige symptomen van een burn-out zijn vergelijkbaar met een depressie. Daarnaast is een burn-out zeker niet alleen maar een uitputting. Het houdt veel meer in. Al wordt het zeker niet altijd zo gezien of erkend. Zeker vanuit werknemers hoor je vaak berichten dat ze sneller weer aan de gang moeten dan ze zich goed voelen. Het is ook best een onduidelijk iets. Want tja, wat is nu een emotionele uitputting? Of een mentale? Of een fysieke? En wie bepaalt dat?
In principe is het zo dat iedereen een andere belasting aankan. Dus vergelijken is ook lastig. Wat de ene persoon aankan, wil niet zeggen dat een ander dit dan ook aankan. En zo geldt dat natuurlijk voor alles. Naarmate iemand zich steeds meer opgebrand en uitgeput voelt raken, merkt hij of zij steeds meer problemen op. Men voelt zich vaak afstandelijk bij anderen, je irriteert je sneller. Ook merk je dat je minder of geen energie hebt om taken uit te voeren. Op den duur zelfs ook bij simpele taken.
Wat we niet moeten vergeten is dat een burn-out langzaam ontstaat. Het is er niet ineens. Het bouwt langzaam op. Dingen waar je tegenaan loopt, worden er steeds meer en erger. Je krijgt steeds meer moeite iets voor elkaar te krijgen. Én daarbij herstelt je lichaam ook steeds minder snel.
Het gevolg van uitputting
Op het moment dat je steeds meer uitgeput raakt en je geen energie meer hebt, kun je je steeds slechter concentreren. Je prestaties worden hiermee automatisch ook minder. Het kan zijn dat je meer fouten gaat maken. Het gaat ook allemaal veel langzamer dan voorheen. Mensen merken dit in het begin niet op, maar na verloop van tijd ga je het zelf merken en daarmee ook de mensen om je heen. Hierdoor ga je je steeds minder productief voelen. Je bent steeds minder tevreden over je eigen werk. En als je niet uitkijkt, ben je uiteindelijk helemaal niets meer waard. Voor je gevoel dan hè!
Vaak zien we dat alleen jij je dan verder die put in aan het praten bent. De eigenwaarde van iemand gaat hier dan ook echt door zakken, wat ook weer allerlei gevolgen heeft. Wat wel zo is, is dat door de symptomen van de burn-out je ook onverschilliger wordt. Je trekt je minder aan van anderen en kunt botter reageren naar anderen toe. Terwijl je later in het proces je mogelijk steeds meer terugtrekt. Dit heeft ook te maken met het geen zin meer in iets hebben. Of geen plezier meer beleven aan de dingen die je doet, ook de dingen die je eerder geweldig vond.
Aanleidingen tot een burn-out
De meest voor de hand liggende aanleiding voor een burn-out is werk. Vaak zien we dat mensen op hun werk overvraagd worden, dat er een lang achtereenvolgende en grote prestatiedruk is en gebrek aan erkenning. Nu is het zeker zo dat werk echt niet het enige is wat maakt dat je een burn-out kunt ervaren. Ook in de privésfeer kunnen (mede) oorzaken liggen. Denk hier bijvoorbeeld aan continue stress in je privéleven.
De aanleiding kan ook persoonlijk zijn. Wanneer je bijvoorbeeld hele hoge eisen aan jezelf stelt, kan dit op den duur te veel zijn. Of als je geen ‘nee’ kunt zeggen, moeite hebt met het uiten van je gevoelens, of moeite hebt met het onder woorden brengen van je mening. Vaak gaat er dan op den duur toch iets wringen. Als je er dan niets mee doet, kun je uiteindelijk in een burn-out terechtkomen. Dat is toch niet wat je wil denk ik.
Zorg dus dat je goed op de signalen let die ik hier beschreven heb. Ga even na hoe het er bij jou voor staat. Merk je bepaalde veranderingen in lichaam of geest? En kijk of het wellicht beter is dat er op bepaalde punten acties ondernomen worden. Succes!