Eigenwaarde, wat is dat nu eigenlijk? Op Wikipedia wordt het als volgt omschreven:
Eigenwaarde (ook zelfwaarde), zelfrespect of eigendunk) is een term uit de psychologie, het is het beeld dat een mens op emotioneel niveau van zichzelf heeft, zonder daarbij redelijk of logisch te zijn.
Dit laatste is cruciaal, want het gaat er vooral om hoe jij jezelf inschat op waarde. Dit ligt ingewikkelder dan je denkt!
Hoor ik er wel bij?
De basisbehoefte van ieder mens is het erbij willen horen. Niemand vind het leuk erbuiten te vallen. Het is lastig als je zelf het idee hebt dat je erbuiten valt, terwijl dit misschien helemaal niet zo is! Vaak heeft dit te maken met hoe we naar een situatie kijken en welke overtuigingen we hebben.
Als je jezelf niet zo belangrijk vind, zul je sneller geneigd zijn te denken dat anderen dat ook vinden. Maar is dat wel zo? Misschien vindt iemand wel dat je mooi kunt tekenen of dat je goed kunt luisteren. Dit heeft voor een deel ook met de andere persoon te maken, iemand met eigen ervaringen en overtuigingen. Je vult het altijd gekleurd in. Dat doe jij, maar die ander ook.
Belangrijk om in de gaten te houden is dat je enkel iets kan met je eigen stuk. De inkleuring van de ander kun je proberen te veranderen door dingen te vertellen, maar het is aan de ander de keuze of hij dit ook werkelijk doet. Kijk dus alleen naar jezelf. Doe dit eens op een afstand, net zoals je naar een film kijkt. Is het wel echt zo zoals je het zelf invult? Als je van een afstand kijkt kun je meer feitelijk kijken. Dit is in zulke situaties belangrijk, want dan pas komt het dichter bij de waarheid.
Doe ik het goed?
Veel mensen maken vaak vergelijkingen met anderen. Van hieruit beoordelen ze of het goed is wat ze zelf doen. Dit is echter een misvatting, want je ziet niet alles. Je ziet bijvoorbeeld de vertwijfeling niet van de ander, of de angst die er onder ligt. Toch reken je jezelf hier op af. Iemand anders komt zó zelfverzekerd over en bij jou gieren de zenuwen door je lijf!
Maar net zoals jij hun werkelijke gevoelens niet van buitenaf kunt zien, zien zij dat bij jou ook niet. Soms wel, maar zeker niet altijd. Ook bij de ander is er van alles gaande terwijl jij hun zo zelfverzekerd inschat. Allemaal dingen die je niet ziet of die je niet weet. Toch lijkt het gras bij de buren groener.
Dus stop met kijken naar de ander en blijf bij jezelf! Ga na wat je vindt van jóuw gedrag. Is dit hoe je wilt handelen of vind je andere dingen belangrijker? Wat vind jij waardevol? Als je weet wat jij waardevol vind, kun je hiernaar handelen. Je zult dan ook merken dat je dichter bij jezelf staat. Zo zal ook je eigenwaarde groeien!
Waar komt dit nu door?
Mensen hebben als basisbehoefte dat ze erbij willen horen. Ook willen ze graag gezien worden. Nu is het wel zo dat veel mensen zich pas gezien voelen als ze goed presteren. Dit heeft er vaak mee te maken dat ze al van kleins af aan complimenten krijgen als ze iets goed gedaan hebben. Alleen de uitkomst wordt gecomplimenteerd, niet het proces.
Hiermee leert het kind dat het pas goed is, als het resultaat goed is. Als je een voldoende haalt, als je kampioen bent of als je een goede baan hebt. Terwijl dit weinig zegt over de persoon zelf. Ook al ben je kampioen, dan nog kun je een vervelend persoon zijn. Zou jij liever niet beoordeeld worden op wie je bent dan op wat je gepresteerd hebt?
Je kunt je voorstellen dat het gevoel dat je moet presteren en inbreuk kan zijn op je eigenwaarde. Stel dat het een keer niet lukt, wat dan? Je hebt het gevoel dat jij niet goed genoeg bent, terwijl dat niet zo is. Gek hè, dat je daar van af laat hangen hoe je je voelt en dat je jezelf daarmee naar beneden haalt? Kijk meer naar het proces ernaar toe dan naar de uitkomst.
Wat kun je wél doen?
Het is goed om naar jezelf te kijken en te ontdekken wat je echt belangrijk vind. Wat wil je uitstralen? Respect, rust, vertrouwen, daadkracht, je kunt hier invullen wat je wilt. Je zult merken dat dit meestal positieve dingen zijn. Ik kan me niet voorstellen dat iemand zegt dat hij bazig wil zijn, of irritant.
Belangrijk is wel dat je ook bedenkt wat het voor jóu betekent om bijvoorbeeld rust uit te stralen. Wat houdt dit in, hoe ziet dat eruit, wat doe je dan? Hoe beter je weet wat voor jou belangrijk is, hoe beter je voor jezelf kunt zorgen. Dit zal jouw eigenwaarde altijd ten goede komen. Als je kunt staan voor wie je wilt zijn, dan voel je je toch altijd beter? Je kunt je eigen mening formuleren: omdat je erachter staat, niet omdat anderen dit zeggen of omdat je denkt dat de ander méér gelijk heeft. Dit maakt juist onzeker, omdat je niet weet of dit werkelijk zo is. Je praat maar mee.
Als je weet wat voor jou belangrijk is en je je eigen mening geeft, kan het natuurlijk zo zijn dat anderen er anders over denken. Dat is toch niet verkeerd? Dat mag toch? Het wil zeggen dat de ander een andere visie heeft. Het heeft niets met jou als persoon te maken. Het maakt jou niet slecht of fout, het is gewoon een andere mening. Neem dit mee in de volgende keer dat je je eigen welgemeende mening geeft!