Piekeren, waar is het goed voor en waarom doen we het steeds? Ons brein houdt wel van zekerheid, die wil weten waar het aan toe is. Daarnaast nemen onze gedachten ons ook steeds weer terug naar situaties die gebeurd zijn (en die meestal ook niet zo goed gingen). Ook willen we graag problemen oplossen, dus kunnen we daar eindeloos mee bezig blijven.
Piekeren kan goed zijn (als je het niet te lang doet)
Als we nadenken over dingen die geweest zijn en bekijken wat er anders had gekund, is het goed. Als we tenminste maar niet steeds opnieuw dezelfde gedachten hebben en dezelfde situaties doorlopen, want dat kost teveel energie. Als je er kort over denkt (en dus niet piekeren), kun je heel concreet bedenken wat je de volgende keer anders doet, en hoe. Daar heb je het meeste aan.
Kijk niet te ver vooruit
Als je steeds bezig bent met de toekomst kun je eindeloos bezig blijven. Ook hier kan het goed zijn om even bij bepaalde zaken even stil te staan, maar niet te lang. Je kunt hierdoor angsten oproepen en daardoor bepaalde stappen niet meer zetten. Dat is jammer! Want de kans dat het anders loopt dan je bedacht had, is net zo groot!
Blijf niet hangen in het verleden
Zo is het ook bij situaties uit het verleden. Als je bedenkt ‘wat als ik dat anders had gedaan?’ wordt je daar niet vrolijk van. Je blijft jezelf de schuld geven dat het zo gelopen is. Hierdoor krijg je een lager zelfbeeld en ga je minder dingen aan. Door eraan terug te blijven denken, verandert de situatie niet. Het enige wat je kunt doen, is jezelf afvragen: ‘wat kan ik de volgende keer anders doen?’ en dat concreet uitwerken voor jezelf.
Stilstaan bij wat je wél kunt doen
Op het moment dat je gaat piekeren, maak je je vaak ergens zorgen over iets of iemand. Het is alleen de vraag wat het je oplevert. Want wat klopt er werkelijk van hetgeen je denkt? En hoe voel je je als je aan het piekeren bent? Vaak gaat dat gepaard met allerlei vervelende gevoelens, terwijl je niet precies weet waarvoor, en waarvan een deel door jou bedacht is. Dus je bezorgt jezelf een vervelend gevoel én je komt geen stap verder. Want zeg nu eerlijk: uiteindelijk los je met dat piekeren toch niets op?
Je weet nooit wat er nog te gebeuren staat; bovendien, wat gebeurd is, is gebeurd. Daar kunnen we niets meer aan veranderen. Beter is om stil te staan bij wat je wél kunt doen. Welke acties je kunt nemen om je zorgen weg te nemen, áls dit al gaat? Soms is het zo dat iets niet te veranderen valt, dat je ermee moet leren omgaan. Ook dan heeft piekeren geen zin, want daarmee los je niets op. Daarmee blijf je op je plekje zitten of staan en gebeurt er niets. Kom dus in actie!
Blijf in het nu
Kijk eens bij jezelf wat er gebeurt als je piekert. Je zult merken dat je dan bezig bent met wat geweest is of wat nog komen gaat. Je vergeet het nu – terwijl het juist daar om gaat. In het nu kun je actie ondernemen. In het nu kun je kijken wat voor jou belangrijk is. Het geeft je meer rust, want je kunt iets doen. Als blijkt dat je er niets aan kunt veranderen, gaat het nog steeds om het nu; hoe je ermee overweg gaat en hoe je dit kunt doen. In het nu zitten de acties. Stel dat het nodig is om iemand te bellen, dan kun je dat nú doen. Wanneer het nu niet lukt, accepteer dat dan en pak het op wanneer het wél kan.
Lukt het niet goed in het nu te komen, focus je dan even met je zintuigen op je omgeving. Wat zie je, wat hoor je, wat ruik je, wat voel je? Door daar kort bij stil te staan, kom je direct terug in het nu.
Omdenken
Ik zei eerder al dat piekeren vaak vervelende gevoelens oproept. Als je bovenstaande tips uitgevoerd hebt, weet je concreet wat je volgende keer anders kunt doen, heb je acties gedaan, en leef je meer in het nu. Dan kun je gaan oefenen in omdenken: alle vervelende dingen die we denken, meemaken en doen, kunnen we ook bekijken vanuit de positieve kant. Dit klinkt wat prettiger en de kans is net zo groot. Bekijk niet alles alleen vanuit dat doemscenario; bekijk vooral de voordelen van hetgeen wat er is. Het is niet zo dat dit direct ook zo gebeurt. We kunnen ook met positieve scenario’s de toekomst niet voorspellen.
Het gaat er alleen om dat je met deze focus een beter gevoel hebt. Je zult vrolijker zijn en meer zin in de situatie hebben. Hierdoor stap je er anders in, waar je omgeving vervolgens ook weer op reageert; meestal vrolijker. Dit heeft ook een fijn effect op jou. Het zal makkelijker zijn om verdere acties te ondernemen en je zult over het algemeen met een fijner gevoel terugkijken.